Cúc lục lăng – cây thuốc Việt trị viêm amidan

Người dân dải đất vùng cao Tây Bắc vẫn lưu truyền câu chuyện về loài cây cứ đau hầu họng là đồng bào nơi đây lại lấy về chế biến để uống. Những câu chuyện về cúc lục lăng được truyền miệng từ đời này qua đời khác như 1 loại thảo dược quý, những công trình nghiên cứu y học hiện đại đã đào sâu tác dụng chữa bệnh của cúc lục lăng lại càng khiến nhiều người bất ngờ. Rất nhiều đặc tính quý của cây thuốc được biết đến như khả năng kháng virus mạnh, tiêu viêm, giải độc.

Cúc lục lăng – loài thảo dược quý ít người biết đến

Cúc lục lăng là cây thân mập 6 cạnh màu lục sẫm, cứng, phân nhánh nhiều, có rãnh dọc và có cánh sống lâu năm, cao dưới 1m. Cánh rộng 4-5 mm, mọc suốt dọc thân, không khía răng, màu lục sẫm. Lá mọc so le, không cuống, hình mác, dài 2 – 8 cm, rộng 0,5 – 2 cm, gốc thuôn, đầu tù hoặc nhọn, mép khía răng, hai mặt có lông mịn áp sát và tuyến tiết. Cụm hoa mọc ở đầu ngọn và kẽ lá, lá bác nhọn xếp thành nhiều hàng, hoa màu trắng, cao 6-7 mm. Hoa cái nhiều, hoa lưỡng tính tầm 8-12 bông; mào lông màu trắng, rụng sớm; tràng hoa cái có 4 răng nhọn, tràng hoa có 5 thuỳ, 5 nhị và bầu nhẵn

Theo bác sĩ Hoàng Sầm – chủ nhiệm đề tài nghiên cứu Cúc Lục Lăng, Viện trưởng Viện Y học bản địa cho biết: “ Cúc lục lăng tên khoa học là Laggera pterodonta, danh pháp hai phần: Laggera alata, là một loài thực vật thuộc họ Cúc (Asteraceae). Trong đó phân đoạn 14 của Cúc lục lăng đã được khẳng định có khả năng phổ rộng hoạt động của virus cúm(một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm họng, viêm amidan).  Các cơ chế dược lý cho thấy phân đoạn thứ 14 hoạt động mạnh trong 6h đầu tiên có khả năng ức chế sự sao chép và phát triển của virus gây bệnh, đồng thời ức chế hoạt động của xytokine và chemokine. Xytokine và chemokine là các phân tử protein có tác dụng khởi động viêm.

Nếu dập tắt được tín hiệu của các phân tử này, có nghĩa là tình trạng viêm sẽ bị loại bỏ hoàn toàn. Điều đó đồng nghĩa với việc nếu sử dụng cúc lục lăng trong 6 giờ đầu, các tác nhân gây bệnh sẽ hoàn toàn bị đẩy lùi nhanh chóng, tránh được các triệu chứng khó chịu cũng như tình trạng sưng viêm do viêm họng, viêm amidan gây ra. Ngoài ra tinh dầu trong cúc lục lăng còn có khả năng sát khuẩn tại chỗ, giúp làm lành các vết sưng viêm tại hầu họng, rút ngắn quá trình điều trị.

Qua những thí nghiệm lâm sàng. Cúc lục lăng đã được chứng minh có tác dụng ức chế virus gây viêm amidan, viêm họng nhờ phân đoạn Sesquiterpure bằng con đường NF-kB và p38. Đây đều là những hợp chất an toàn có thể ứng dụng rộng rãi trong các loại thuốc kháng virus, chống viêm trong điều trị viêm amidan, viêm họng.”

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc, tác dụng chống viêm của cúc lục lăng tương đương với dexamethason là một corticoid chống viêm mạnh. Vào năm 2007 nghiên cứu tại trường Đại học Dược học Chiết Giang Trung Quốc bằng các phương pháp hóa học đã chiết xuất ra 52 loại hợp chất, trong đó xác định 39 loại hợp chất có ý nghĩa lâm sàng với điều trị viêm họng, viêm amidan.

Nhóm chất phenol (TPLA) trong loại thảo dược này có tác dụng chống viêm trên cả 2 mô hình cấp và mạn tính. Có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm amidan hiệu quả và an toàn cho mọi lứa tuổi. Vị đắng của cúc lục lăng có tác dụng sát khuẩn tại chỗ, giúp giảm xung huyết, giảm phù nề, nâng cao khả năng bảo vệ các nang lympho và vùng hầu họng.

Ứng dụng khả năng phục hồi và hỗ trợ điều trị của cúc lục lăng cho bệnh viêm amidan,  viêm họng cấp và mạn tính.

Với những đặc tính riêng biệt, cúc lục lăng trở thành cây thuốc không thể thiếu trong các bài thuốc chữa viêm amidan, viêm họng hiện nay. Những hợp chất được tổng hợp tự nhiên từ các loại thảo dược đa phần rất lành tính, an toàn, hấp thu nhanh chóng. Đặc biệt những bệnh phổ biến thường xuyên phải sử dụng thuốc như viêm amidan, người bệnh có thể sử dụng trong thời gian dài mà không phải đối mặt với nguy cơ nhờn thuốc.

Tiếp nối những tinh hoa của y học cổ truyền hàng ngàn đời nay kết hợp y học hiện đại tiếp tục nghiên cứu và làm rõ khả năng của cúc lục lăng trong hỗ trợ phòng và khắc phục các bệnh liên quan đến đường hô hấp trên. Từ tiền đề kết quả nghiên cứu đó với mong muốn tạo ra sản phẩm tiện lợi phần nào thay thế được kháng sinh trong trị viêm amidan và viêm họng an toàn,  Bác sĩ Hoàng Sầm đã nghiên cứu thành công bài thuốc điều phối các thảo dược:

–          Cúc lục lăng  giúp kháng virus hô hấp mạnh, kháng viêm.

–          Sơn đậu căn tác dụng kháng viêm.

–          Lược vàng tác dụng chính diệt khuẩn.

–          Thăng ma giúp hỗ trợ kháng khuẩn, kháng viêm.

39 loại hợp chất có trong cúc lục lăng sẽ ức chế virus khởi nguyên gây viêm amidan, viêm họng ngăn phát triển và khiến chúng tự diệt theo thời gian. Các thảo dược bổ trợ khác có tác dụng sát khuẩn, kháng viêm ngay tại chỗ làm giảm nhanh triệu chứng như ho, ngứa rát cổ họng và diệt trừ vi khuẩn. Bài thuốc áp dụng phương pháp tinh chiết cao dược liệu hiện đại đã được ứng dụng chế tạo thành sản phẩm được đông đảo cộng đồng phản hồi hiệu quả, tác dụng nhanh.