Kể về bà nội em và những kỷ niệm thời thơ ấu

Nội tôi – một cụ bà đã gần 80 tuổi mà truyện Kiều vẫn thuộc từ đầu cho đến cuối chẳng sót câu nào. Chẳng phải chỉ có truyện Kiều thôi đâu mà cả Lục Vân Tiên, Phạm Tải – Ngọc Hoa, Nhị thập tứ hiếu và vô vàn bài thơ khác bà đọc từ thời còn trẻ, thế mà nay vẫn nhớ. Tình yêu văn của tôi có lẽ một phần cũng là từ bà. Bà tôi kể ngày bé ba chị em tôi một tay bà chăm sóc vì bố mẹ đều bận đi làm cả. Bà bảo mẹ chúng tôi ngày ấy còn trẻ chả biết ru con, chỉ có bà ru thôi. Tôi còn nhớ lờ mờ lúc 4, 5 tuổi, tôi nằm trên ngực bà đu đưa trên võng, bà đọc thơ cho tôi nghe thế rồi tôi ngủ lúc nào cũng chẳng biết. Lúc ấy tâm hồn trẻ con nào hiểu gì, chi biết bà đọc hay quá, cứ như hát, ấy thế là mê luôn.

Bà tôi chẳng ăn trầu như những cụ bà khác nên khỉ nằm cùng bà tôi cũng chẳng nghe mùi nồng nồng của trầu. Bù lại mái tóc bà mượt lắm, rờ mát cả tay. Đến bây giờ tóc bà dù đã bạc nhưng vẫn cứ mượt lắm, lúc tôi phụng phịu tóc bà mượt hơn tóc con. Những lúc ấy bà chi cười, phô cả hàm răng đen chỉ còn lơ xơ vài cái, khuôn mặt nhăn nheo, đen ngăm ngăm, hai má cao gì đâu mà cao. Bà như một cuốn tự điển văn học sống của tôi, có những lúc làm văn về truyện Kiều ở nhà, có sách nhưng tôi lười tìm lắm, chỉ toàn hỏi bà. Chỉ cần tôi nhớ vài từ là bà sẽ đọc ngay cho tôi. Tôi vẫn thường khoe với lũ bạn rằng hỏi bà còn nhanh hơn tìm trong sách. Có lần tôi thắc mắc tại sao bà nhớ tài thế? Bà bảo bà cũng chẳng biết nữa, tự dưng già rồi lại nhớ chứ ngày trước bà đọc mà đâu có nhớ.

Bà tôi đã gần 80 tuổi, cái tuổi đã gần đất xa trời. Dẫu biết rằng khó có thể đổi thay được tuổi đời nhưng tôi vẫn cứ mong bà sống mái với chúng tôi. Cuộc đời bà đã quá nhiều mất mát: sinh được ba người con thì hai người là liệt sĩ, còn bố tôi thì cũng ốm đau mà mất, bà chỉ còn bốn đứa cháu. Nay chúng tôi sắp trưởng thành, sắp có thể bù đắp cho bà. Tôi vẫn hay nói với bà rằng: bà phải sống cho đến lúc con học đại học xong, lấy chồng đã rồi mới được đi. Bà không được chết sớm đâu nhé! Bà lại cười móm mém, phô cả những cái răng đen lô xô còn sót lại: Ừ, bà sẽ cố đợi…